Abstract:

Hein Klemann was tot zijn emeritaat in 2024 hoogleraar economische geschiedenis en internationale betrekkingen aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. In deze bundel, ter gelegenheid van zijn afscheid samengesteld door collega’s en promovendi, worden drie belangrijke aandachtsgebieden uit het oeuvre van Klemann uitgediept: de invloed van de wereldoorlogen op economie en samenleving; de Nederlands-Duitse handelsbetrekkingen en Rijneconomie; en de maritieme geschiedenis van Nederland. Dat lijken uiteenlopende onderwerpen. Wat zij gemeen hebben is dat ze betrekking hebben op economische activiteiten, van de wereldhandel tot de dagelijkse boodschappen, in relatie tot grote politieke ontwikkelingen van de achttiende tot de eenentwintigste eeuw.

Daarmee sluiten deze hoofdstukken aan op het werk van Hein Klemann zelf. Dat werk, verscheidene boeken en een groot aantal artikelen, kenmerkt zich door het combineren van verschillende invalshoeken (politiek, economisch, militair, geografisch, enzovoort) in een altijd leesbaar narratief. Dat lijkt logisch, waar is geschiedschrijving immers anders voor, maar dat is het niet. Zeker de combinatie van economische expertise en een sterk verhaal is uiterst zeldzaam. Klemann is een uitzondering én hij heeft in Rotterdam school gemaakt.

Het pensioen van Hein Klemann is ontegenzeggelijk een aderlating voor de Rotterdamse historici. Dat zij door moeten, en door willen, staat echter vast. Dit boek is daarmee zowel een afscheid, als een intentieverklaring. Er is nog heel veel te vertellen.

About the Editors

Ralf Futselaar is senior onderzoeker bij het NIOD: Instituut voor Oorlogs-, Holocaust-, en Genocidestudies en hoogleraar in de sociale geschiedenis van oorlog, massaal geweld en genocide aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam.

Els M. Jacobs is maritiem-historica en als curator-in-residence verbonden aan het Rotterdam Centre for Modern Maritime History van de Erasmus Universiteit en het Maritiem Museum Rotterdam.

Ben Wubs is hoogleraar International Business History aan de ESHCC, Erasmus Universiteit Rotterdam en programmadirecteur van het Erasmus Mundus International Master’s programma GLOCAL.

Contents

Hein Klemann: historicus, econoom verhalenverteller
Ralf Futselaar, Els Jacobs en Ben Wubs

‘Miracles’ of the Soviet economy at war: Are there still any?
Sergei Kudryashov

Economic warfare and the battlefield on the Eastern front, 1941-1945
Mark Harrison

Illusions of control: The Reich Ministry of Finance under National Socialism
Werner Plumpe

Historicus, socioloog en beleidsadviseur: over de politieke betekenis van Guillaume Jacquemyns’ La société belge sous l’occupation allemande
Dirk Luyten

Watersporten in een wereldoorlog
Jan Briek

Children, adults, and nuclear fear during the ‘Second Cold War,’ 1980-1984
Dick van Lente

Bergisch goods and English privateers. The influence of the Continental Blockade on the economic development of West Germany 1803-1813
Ralf Banken

Governing the Rhine 1800-1815: the market speaks for itself, or part of a European security culture?
Joep Schenk

Klemann’s transnational turn and petropreneurship in the port of Rotterdam, 1860s-2000s
Marten Boon

“Zonder vruchtbaar economisch verkeer met Duitsland is een redelijke welvaart voor Nederland niet denkbaar.” Het herstel van de Nederlands-Duitse economische betrekkingen, 1945-1949
Martijn Lak

Een stoomsleephelling van scheepswerf De Nijverheid te Schiedam; een niet nagekomen belofte?
Jeroen ter Brugge

Engineering the energy transition: how to rally support for large infrastructural projects. Lessons from the case of the port of Rotterdam since 1945
Dirk Koppenol

Gattopardo-transities in de Rotterdamse haven
Paul van de Laar

Zoek breder en samen vindt gij meer. Over iconografie, fotografie en bronwaarde
Frits Loomeijer

Een schip als spiegel van zijn tijd: ss Slamat, 1924-1941
Judith Siegel

Kabaal op de kade: de rol van muziekverenigingen in de Nederlandse scheepsbouw, 1945-1971
Mark Straver

A Rotterdam port icon: the trailing suction hopper dredger Hein
Richard Velthuizen