Abstract:

Dit boek van antropoloog en oud-NRC-redacteur Dirk Vlasblom is het eerste moderne overzichtswerk over de geschiedenis van westelijk Nieuw-Guinea, van de vroegste tijden tot de 21ste eeuw. De auteur baseert zich op gepubliceerd en ongepubliceerd bronnenmateriaal en op talloze interviews met rechtstreeks betrokkenen.

In de proloog wordt meteen duidelijk hoe heilsverwachtingen het wereldbeeld van de Papoea’s beheersen. Nieuwkomers die opdoken vanaf de 17de eeuw werden door hen dan ook welwillend tegemoet getreden. Slavernij en uitbuiting door Molukse vorsten was vervolgens hun deel.
De Nederlanders eisten het immense gebied op, maar hadden er nauwelijks oog voor totdat het aan het einde van de 19de eeuw tot hen doordrong dat ze het konden verliezen als ze het niet daadwerkelijk onder bestuur brachten. Nieuw-Guinea bleef het ‘stiefkind van Indië’ tot aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog.

Na de oorlog nam Nederland de verplichting op zich westelijk Nieuw-Guinea als goede kolonisator te beheren en de Papoea’s te leiden op de weg van ontwikkeling en uiteindelijk naar onafhankelijkheid. Voor deze inhaalmanoeuvre resultaat kon opleveren, zette Indonesië zijn aanspraken op het gebied kracht bij met militaire prikacties. Grote internationale druk dwong Den Haag in 1962 de vlag te strijken. Een tijdelijk VN-bestuur maakte uiteindelijk plaats voor een Indonesische gouverneur.

Meer dan ooit is westelijk Nieuw-Guinea in de Indonesische tijd een wingewest geworden. De Papoea’s bleven aan de rand van de geldeconomie en hun zelfbewustzijn werd gekrenkt door de massale immigratie van Indonesiërs uit andere delen van de archipel.

In deze geheel vernieuwde tweede editie is geput uit de meest recente literatuur en is het verhaal bijgewerkt tot 2018.

‘Het was Vlasbloms ambitie om een integrale geschiedenis van Papoea te schrijven (…) en die heeft hij op monumentale wijze gestalte gegeven. Men zal van goeden huize moeten komen om hem te overtreffen’.
Prof. dr. Henk Schulte Nordholt in de Internationale Spectator

‘Vlasblom’s book offers, for the first time, a balanced, articulate and invaluable guide to Papua’s past, present and possible futures.’
Dr. Jaap Timmer in The Journal of Pacific History

‘Een verassend standaardwerk voor iedereen met interesse voor de Papoeacultuur, de geschiedenis van Nieuw-Guinea en (koloniaal) Nederland’.
Biblion, drs. J. van Zijverden

Contents

Verantwoording bij de tweede editie

PROLOOG: Mythen: herkomst en heilsverwachting
HOOFDSTUK 1: Massooibast en slaven (1500-1885
HOOFDSTUK 2: Verkennen, bekeren en besturen (1885-1942)
HOOFDSTUK 3: Oorlog en ontwaken (1942-1949)
HOOFDSTUK 4: Inhaalmanoeuvre (1950 -1958)
HOOFDSTUK 5: Race tegen de klok (1958-1962)
HOOFDSTUK 6: Overgang (1962-1963)
HOOFDSTUK 7: Proeftijd (1963-1968)
HOOFDSTUK 8: Musyawarah (1969)
HOOFDSTUK 9: Beschavingsarbeid (1970-1979)
HOOFDSTUK 10: Nieuwkomers en vluchtelingen (1979-1998)
HOOFDSTUK 11: Een korte lente (1998 – 2003)
HOOFDSTUK 12: Bureaucraten, bergvolk en ballingen (2003-2018)

Afkortingen
Bronnen