Abstract:
De eeuwen tussen 900 en 1100 zijn een belangrijke overgangsperiode in de geschiedenis van wat nu Nederland is. Het gebied verandert ingrijpend qua landschap, bevolking, bebouwing, taal en cultuur. Het wordt beter bereisbaar. Deze veranderingen creëren een Nederland dat herkenbaar is voor bezoekers van nu, met dijken om ontgonnen land, een burcht na elke rivierbocht en kerktorens aan de horizon.
Het Nederland van de 10de en 11de eeuw, grotendeels bestuurd door de bisschop van Utrecht, is de noordwestelijke punt van het Heilige Roomse Rijk, geregeerd vanuit het Rijnland. De blik is meer dan nu naar het oosten gericht. De machthebbers onderhouden contacten met Rome, het Byzantijnse rijk en de rest van de wereld. In die netwerken worden kennis en verhalen verspreid, van vroeger of van ver weg. Daarmee reizen mensen in gedachten.
Voor deze eeuwen is archeologie de belangrijkste bron, in combinatie met teksten en afbeeldingen in handgeschreven boeken. In schatkamers zijn kunstobjecten vol goud en edelstenen bewaard gebleven en textiel uit de hele wereld. Middenin deze periode viel de millenniumwisseling van het jaar 1000, een sleutelmoment in de christelijke tijdrekening. De verwachtingen waren hooggespannen, maar ook toen is de wereld niet vergaan.
Dit rijk geïllustreerde boek, geschreven door conservator dr. Annemarieke Willemsen, verschijnt bij de gelijknamige tentoonstelling in het Rijksmuseum van Oudheden in 2023-2024.
De tentoonstelling: Het Jaar 1000
In de tentoonstelling ziet u meer dan vierhonderd objecten uit heel Nederland, en ook ver daarbuiten. Daaronder bevinden zich vrijwel alle belangrijke archeologische voorwerpen uit de periode 900-1100 die in ons land zijn gevonden. Topstukken zijn een Vikingdrinkhoorn uit de Onze Lieve Vrouwe-basiliek in Maastricht en het beroemde Evangeliarium van Egmond uit de Koninklijke Bibliotheek. Maar ook zwaarden, scheepshout, gouden sieraden (waaronder de recente schatvondst van Hoogwoud), muntschatten, het borstkruis van Sint-Servaas, de oudste schaakstukken van Nederland en een houten ladder uit een waterput zijn van de partij.
Kijk voor meer informatie op de website van het Rijksmuseum van Oudheden
Contents
Voorwoord
Dankwoord
1. Nederland rond het jaar 1000
2. Reizen door het landschap
3. Woonplaatsen en mensenlevens
4. Geld, goud en edelstenen
5. Schatkamers vol heiligen
6. Gedachtewereld op schrift
7. Machthebbers op de palts
8. Rome en het Byzantijnse rijk
9. Wijde Wereld
10. Millennium-moment
Vindplaatsen, schepen en schatvondsten in Nederland uit de periode 900-1100
Dr.
Annemarieke Willemsen
Annemarieke Willemsen is curator of the Medieval collections at the National Museum of Antiquities (Leiden) and director of the Dorestad Congress. In Leiden, she organized the 2009 exhibition & congress on Carolingian Dorestad and the 2014 exhibition & congress on the early-medieval Netherlands. Next to books about Dorestad and the Vikings in the Netherlands, she published extensively on Roman and medieval children, toys, education, fashion & accessories.
read more
