Abstract:

Ingewikkelde mythologische verhalen vol avontuur, geweld en erotiek vertellen over de duizenden goden van de oude Egyptenaren. We kunnen onze schouders erover ophalen, maar dan doen we die eeuwenoude godsdienst toch tekort. Meer dan drieduizend jaar lang hebben deze goden mensen aangesproken die tot de meest ontwikkelde volkeren van de oudheid behoorden. Alleen als we hun geloof serieus nemen, kunnen we iets van hun cultuur begrijpen.

Daarom staan in dit boek de goden van Egypte centraal. We gaan zoeken naar de structuur van de godenwereld en de principes van hun onderlinge betrekkingen. We ontdekken zo de idealen van de Egyptenaren, hun wereldbeeld, en hun gevoel voor orde en rechtvaardigheid. Al die exotische goden blijken vaak personificaties van natuurkrachten te zijn, of projecties van ethische beginselen: dezelfde krachten en principes waarmee ook de moderne mens worstelt. Culturen zijn wel veranderd, maar het menselijk brein niet.

Na een hoofdstuk over het ontstaan van de kosmos komen secties gewijd aan de hemel, de aarde en de onderwereld. Samen geven die een Egyptisch antwoord op de universele vragen: Waar komt de wereld vandaan? Waartoe zijn wij op aarde? Hoe kiezen we tussen goed en kwaad? Wat gebeurt er na onze dood? Daarna onderzoeken we de transformatie van de Egyptische religie na afloop van de faraonische periode. Daarbij trekken we de lijn door naar het heden. Ook tegenwoordig zijn de Egyptische goden nog springlevend in de populaire cultuur van film, strips, fantasy, tatoeages en commercie.

De auteurs zijn als egyptoloog werkzaam bij binnen- en buitenlandse wetenschappelijke instellingen en zijn vaak specialist op het gebied waarover hun bijdrage gaat.

Tentoonstelling 12 oktober 2018 t/m 31 maart 2019

Dit boek verschijnt met de tentoonstelling ‘Goden van Egypte’ in het Rijksmuseum van Oudheden, te Leiden. Meer dan vijfhonderd voorwerpen uit binnen- en buitenlandse musea brengen de Egyptische godenwereld tot leven en laten zien hoe groot de invloed van de goden op het leven van de oude Egyptenaren was.

Goden van Egypte. Van A tot Seth

Samen met het grote tentoonstellingsboek verschijnt ook een klein handzaam boekje ‘Goden van Egypte – van A tot Seth’ waarin je in een oogwenk informatie vindt over tientallen Egyptische goden of godinnen. Het behandelt de goden in de tentoonstelling ‘Goden van Egypte’, maar biedt ook handvaten bij een bezoek aan elke andere tentoonstelling over het oude Egypte

Contents

Voorwoord
Wim Weijland

Inleiding
Maarten J. Raven

Deel 1
Scheppers van de kosmos – Maarten J. Raven
De Shabakasteen en de scheppingsmythe van Memphis – Ilona Regulski
De legende van Osiris, heerser van eeuwigheid – Fania M. Kruijf
Mythologische papyri als bron voor scheppingsmythen – Joost Kramer

Deel 2
Hemelse machten – Maarten J. Raven
Re, god van de zon – Ben van den Bercken
Goden van de maan – Petra Hogenboom
Goden van de sterren – Jacco Dieleman

Deel 3
Een leven als god in Egypte – Maarten J. Raven
God op aarde: de farao – Olaf E. Kaper
De kosmos in evenwicht: dagelijkse tempelrituelen – Carina van den Hoven
Huisgoden en voorouders – Lara Weiss
Tempelbezoek en feesten – Marcel Marée
Diercultussen: goddelijke dieren of dierlijke goden? – Esther Holwerda

Deel 4
Wat er in de onderwereld is – Maarten J. Raven
Uitgaan bij dag – Barbara Lüscher
Demonen van de Doeat – Rita Lucarelli
Het boek Amdoeat – Jacobus van Dijk
Boek van de Nacht – Christian Greco

Deel 5
Van Serapis tot cinema – Maarten J. Raven
Oude en nieuwe goden van de Grieks-Romeinse periode – Olaf E. Kaper
Het Serapeum van Memphis – Francisca A.J. Hoogendijk
De Egyptische goden in de moderne tijd: van mysterie tot marketing – Jean-Marcel Humbert

Lijst van auteurs
Aanbevolen literatuur
Tijdtafel
Kaart
Overzicht van genoemde goden
Figuurverantwoording