Abstract:

Vijftien jaar was Domitianus als keizer van Rome aan de macht (81-96). Na de onverwachte dood van zijn oudere broer Titus, die slechts twee jaar regeerde, was hij de logische troonopvolger. Domitianus zette op veel punten het beleid van zijn populaire vader Vespasianus (keizer tussen 69-79) en zijn broer Titus (79-81) voort. Met succes: er heersten vrede, rust en stabiliteit op de meeste plaatsen in het Rijk. De handel en bedrijvigheid floreerden, ook al plukte niet iedereen daarvan de vruchten. Intussen onderging Rome tijdens Domitianus’ bewind een ware metamorfose: geen enkele keizer bouwde zoveel als Domitianus. Veel daarvan is nog steeds zichtbaar in het centrum van het huidige Rome. Toch is de opdrachtgever, Domitianus, voor de meeste mensen een onbekende.

Direct na zijn dood werd deze keizer in de ban gedaan door de elite die hem intens haatte. Zelfs de herinnering aan hem moest zoveel mogelijk verdwijnen. Romeinse schrijvers schetsten direct na zijn dood een inktzwart portret van de man en zijn daden en dat bleef niet zonder gevolgen: Domitianus is als een van de slechtste keizers ooit de geschiedenisboeken ingaan. Mateloos, wispelturig en wreed, een ware despoot die zelfs zover ging dat hij als ‘heer en god’ aangesproken moest worden.

In dit boek ontrafelen de auteurs het hoe en waarom van Domitianus’ slechte reputatie. Waar ging het fout? Hoe is deze negatieve beeldvorming te verklaren voor een keizer die in beleid niet erg afweek van zijn voorgangers? Een keizer bovendien die op grote schaal ‘bouwde voor het volk’? En ook: hoe zag het leven er tijdens zijn heerschappij uit, in Rome en elders in het Rijk?

Overige boeken over Domitianus

Naast dit publieksboek is er ook een academische uitgave over Domitianus: God on Earth: Emperor Domitian. The re-invention of Rome at the end of the 1st century AD en ook een klein boekje met vertalingen van Romeinse bronnen over Domitianus: Wreed en pervers. De Romeinse bronnen over Keizer Domitianus

Tentoonstelling Rijksmuseum van Oudheden

Dit boek verschijnt met de tentoonstelling ‘Keizer Domitianus’ in het Rijksmuseum van Oudheden, te Leiden (najaar 2021-2022). De bezoeker volgt in deze tentoonstelling het filmische leven van de keizer, zijn keizerin en zijn illustere voorgangers. Domitianus werd keizer op 29-jarige leeftijd. Zijn regeringsperiode geldt als een van de gouden tijden van het imperium. Toch werd hij vermoord en na zijn dood bespot, verguisd en uiteindelijk vergeten. Maar hoe was Domitianus werkelijk als keizer? In de expositie is een keur aan topstukken te zien uit de eerste eeuw na Christus, de hoogtijdagen van het Romeinse rijk.

Contents

Voorwoord – Onbekend maar niet vergeten
Inleiding – Keizer Domitianus: Verguisd en uit het collectieve geheugen verdwenen

Hoofdstuk 1 Keizer Domitianus: heer en meester, god op aarde
Hoofdstuk 2 Het Romeinse Rijk in de eerste eeuw n.Chr.
Hoofdstuk 3 De mens Domitianus
Hoofdstuk 4 De keizer en zijn beleid
Hoofdstuk 5 Domitianus als broodheer
Hoofdstuk 6 Domitianus: keizer in Rome, god op aarde
Hoofdstuk 7 Val en verguizing – Domitianus na zijn dood

Woord van dank
Tijdstabel Domitianus
Aanbevolen literatuur