Abstract:

Het is een wijdverbreid idee dat (post-)middeleeuwse steden een sterfteoverschot hadden en zij slechts in leven konden blijven door de toestroom van migranten; een fenomeen dat bekend staat als het ‘urban graveyard’-effect. Over details valt te twisten, maar duidelijk is dat de stad en de dood dichter bij elkaar stonden dan tegenwoordig. Met de dood als belangrijk element in de stedelijke samenleving vormen grafvelden een belangrijke bron van kennis over het leven in de post-middeleeuwen. Sinds de jaren 80 van de vorige eeuw is systematisch archeologisch onderzoek van (post)middeleeuwse grafvelden in Nederland op gang gekomen. Veel van het onderzoek is nog niet of slechts beperkt gepubliceerd. Ook ontbreken synthetiserende publicaties waarin vergelijkingen tussen de resultaten van lokaal grafveldonderzoek in steden centraal staan.

De stad en de dood presenteert enkele overzichtsartikelen waarin de resultaten van oud archeologisch onderzoek worden vergeleken met resultaten van jongere opgravingen binnen verschillende Nederlandse steden. Naast bio-archeologische aspecten is er tevens aandacht voor grafrituelen. Deze rijk geïllustreerde bundel vormt een belangrijke bouwsteen voor thematische verdieping en is een inspiratiebron voor (inter)nationaal vergelijkend onderzoek.

In de tweede – Engelstalige – bundel van Urban Graveyard Proceedings komt een reeks andere geselecteerde Nederlandse en Vlaamse grafvelden aan de orde.

Contents

1 Roos van Oosten & Rachel Schats
Voorwoord

2. Roos van Oosten & Nico Arts
Inleiding

3. Arnold Carmiggelt
Monniken, lekenbroeders en loonarbeiders. Een 13de-eeuwse begraafplaats in Hellevoetsluis

4. Ronald van Genabeek
1000 graven: verschillen en overeenkomsten tussen archeologisch onderzochte begraafplaatsen in ’s-Hertogenbosch (ca. 1275-1858)

5. Constance van der Linde
De overledenen uit het massagraf Bastion Baselaar (1794-1795) in ‘s-Hertogenbosch. Slachtoffers van de rodeloop, rotkoorts, malaria of de kogel?

6. Lina de Jonge
De begraafplaats van het gasthuis in Breda (1300-1650)

7. Timo d’Hollosy & Henk de Boer
Amersfoorters onder elkaar

English abstracts
Over de auteurs