Abstract:

De classis, een kerkelijke vergadering, was in de late zestiende en in de zeventiende eeuw de spil van het hervormde kerkelijk leven. Zij vormde het bestuurlijke middenniveau tussen de plaatselijke kerkenraad en de provinciale synode. Alle zaken van enig belang kwamen in de classis aan de orde.

In de uitgavereeks Classicale acta wordt per classis de tekst van de notulen uitgegeven. De acta geven inzicht in de organisatie van de kerk, de opleiding en beroeping van de predikanten, de verhouding tussen kerk en wereldlijke overheden, de doorwerking van de reformatie en theologische geschillen. Tal van maatschappelijke onderwerpen worden besproken, zoals armoede, onderwijs, huwelijksleven, bijgeloof en toverij. Classicale acta bevatten daarom gegevens voor de kerk-, de sociaal- en de mentaliteitshistoricus. De uitgaven beginnen steeds met de oudste bewaard gebleven acta, meestal uit het laatste kwart van de zestiende eeuw. Ze eindigen met 1620, toen na de Nationale Synode van 1618-1619 het proces van hervorming organisatorisch werd afgesloten.

De notulen van de classis worden waar nodig kort toegelicht. Verder zijn lijsten opgenomen van de gemeenten en de predikanten in de classis. Elk deel bevat een index op personen, plaatsen en zaken. Aan de tekst vooraf gaan inleidingen op de gehele serie en ieder deel in het bijzonder.
De classis Brielle omvatte de eilanden Voorne, Putten, Goeree en Overflakkee. De kleine stad Brielle had de meeste externe invloed op het leven van de classis en speelde ook een rol in de tegenstellingen tussen remonstranten en contraremonstranten. Uiteindelijk scheurde de classis voor een korte tijd.

Band 2 van 2, zie hier band 1

Contents

Deel 2
3 oktober 1594 – 30 juni 1609 178

Deel 3
6 oktober 1609 – 3 april 1623 441

Bijlagen

Bijlage A
Lijst van predikanten per gemeente

Bijlage B
Examens voor de classis Brielle

Bijlage C
Proposities door proponenten en kandidatenvoor de classis Brielle

Bijlage D
Classicale regelgeving

Bijlage E
Lijst bewaard gebleven uitgegane en ingekomen stukken

Bijlage F
Prosopografie van predikanten in de classis Brielle

Bijlage G
Notitie van Willem Crynsz.

Bijlage H
Cort ende waarachtig verhael

Geraadpleegde bronnen en literatuur
Archiefbronnen
Gedrukte en uitgegeven bronnen
Literatuur

Afkortingen
Algemene index